استاندارد,ایزو,استانداردسازی
سازمان ایزو شبکه گسترده ای را تشکیل می دهد که اعضای آن نهادهای ملی مسئول حوزه استاندارد در 162 کشور مختلف جهان هستند.
ایزو کار رسمی خود را23 فوریه سال 1947 آغاز کرده است. این سازمان به ترویج جهانی استانداردهای اقتصادی و صنعتی می پردازد تا مبادلات صنایع و فنون مختلف را در یک راستا هماهنگ کند.
سازمان بین المللی استاندارد سازی، با وجود این که یک سازمان غیردولتی است اما به دلیل این که استانداردهای این موسسه تبدیل به قوانین می گردد از بیشتر سازمان های غیردولتی قدرتمندتر می باشد.
در این شبکه هر کشور تنها یک عضو محسوب می شود. دبیرخانه مرکزی سازمان ایزو ، که هماهنگی کل این تشکیلات را بر عهده دارد، در شهر ژنو کشور سوئیس مستقر است.
ایزو سازمانی غیردولتی است که پل ارتباطی بین بخش عمومی و خصوصی محسوب می شود. زیرا از یک سو بسیاری از نهادهای عضو سازمان ایزو بخشی از ساختار دولتی کشور خود هستند و از سوی دیگر سایر اعضای سازمان ایزو، که کاملا خصوصی هستند، از طریق مشارکت تشکلهای صنعتی با این سازمان همکاری می کنند.
با چنین ترکیبی، سازمان ایزو توانایی سازماندهی و دستیابی به اجماع در زمینه راه حلهایی را دارد که نیازمندی های کسب و کار و نیازهای وسیعتر جامعه را برآورده می سازد.
بر اساس آمار منتشرشده در پایان ماه آگوست سال 2011، سازمان ایزو دارای 162 عضو، 219 کمیته فنی و 561 کمیته فرعی و 2478 کارگروه است که در رشته های مختلف از کشاورزی و ساختمان گرفته تا مهندسی مکانیک و تجهیزات پزشکی و جدیدترین فناوریهای روز به امر تدوین استانداردهای بین المللی اشتغال دارند.
جمهوری اسلامی ایران در 360 کمیته فنی و فرعی سازمان ایزو از جمله کمیته فنی فناوری اطلاعات متناظر با کمیته فنی مشترک فناوری اطلاعات (JTC1) عضویت دارد.
آشنایی با سازمان ملی استاندارد ایران
به موجب بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371 تنها مرجع رسمی کشور است که وظیفه تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی (رسمی) ایران را به عهده دارد.
تدوین استاندارد در حوزههای مختلف در کمیسیون های فنی مرکب از کارشناسان سازمان، صاحبنظران مراکز و مۆسسات علمی، پژوهشی، تولیدی و اقتصادی آگاه و مرتبط انجام می شود و کوششی همگام با مصالح ملی و با توجه به شرایط تولیدی، فناوری و تجاری است که از مشارکت آگاهانه و منصفانه صاحبان حق و نفع، شامل تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، صادر کنندگان و واردکنندگان، مراکز علمی و تخصصی، نهادها، سازمانهای دولتی و غیردولتی حاصل می شود.
پیشنویس استانداردهای ملی ایران برای نظرخواهی به مراجع ذینفع و اعضای کمیسیونهای فنی مربوط ارسال می شود و پس از دریافت نظرها و پیشنهادها در کمیته ملی مرتبط با آن رشته طرح و در صورت تصویب به عنوان استاندارد ملی (رسمی) ایران چاپ و منتشر می شود.
پیش نویس استانداردهایی که مۆسسات و سازمانهای علاقه مند و ذیصلاح نیز با رعایت ضوابط تعیین شده تهیه می کنند درکمیته ملی طرح و بررسی و درصورت تصویب، به عنوان استاندارد ملی ایران چاپ و منتشر می شود.
بدین ترتیب، استانداردهایی ملی تلقی می شود که بر اساس مفاد نوشته شده در استاندارد ملی ایران شماره 5 تدوین و در کمیته ملی استاندارد مربوط که سازمان استاندارد تشکیل میدهد به تصویب رسیده باشد.
سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از اعضای اصلی سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک (IEC) و سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی (OIML) است و به عنوان تنها رابط کمیسیون کدکس غذایی (CAC) در کشور فعالیت می کند.
در تدوین استانداردهای ملی ایران ضمن توجه به شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور، از آخرین پیشرفتهای علمی، فنی و صنعتی جهان و استانداردهای بین المللی بهره گیری می شود.
سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران می تواند با رعایت موازین پیشبینی شده در قانون، برای حمایت از مصرف کنندگان، حفظ سلامت و ایمنی فردی و عمومی، حصول اطمینان از کیفیت محصولات و ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، اجرای بعضی از استانداردهای ملی ایران را برای محصولات تولیدی داخل کشور و یا اقلام وارداتی، با تصویب شورای عالی استاندارد، اجباری نماید.
سازمان می تواند به منظور حفظ بازارهای بین المللی برای محصولات کشور، اجرای استاندارد کالاهای صادراتی و درجه بندی آن را اجباری نماید.
همچنین برای اطمینان بخشیدن به استفاده کنندگان از خدمات سازمانها و مۆسسات فعال در زمینه مشاوره، آموزش، بازرسی، ممیزی و صدور گواهی سیستم های مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی، آزمایشگاهها و مراکز کالیبراسیون (واسنجی) وسایل سنجش، سازمان استاندارد این گونه سازمانها و مۆسسات را بر اساس ضوابط نظام تأیید صلاحیت ایران ارزیابی می کند و در صورت احراز شرایط لازم، گواهینامه تأیید صلاحیت به آنها اعطا و بر عملکرد آنها نظارت می کند.
ترویج دستگاه بین المللی یکاها، کالیبراسیون (واسنجی) وسایل سنجش، تعیین عیار فلزات گرانبها و انجام تحقیقات کاربردی برای ارتقای سطح استانداردهای ملی ایران از دیگر وظایف این سازمان است.
بخش دانش و زندگی تبیان
منابع:همشهری آنلاین، iso