هدف های طراحی کارخانه

هدف های طراحی کارخانه

هدف های اصلی طراحی کارخانه را می توان به ترتیب زیر خلاصه نمود.

شرح بیشتری در مورد این هدفها در زیر آمده است.

آسان کردن فرایند تولید

طرح درست کارخانه موجب می شود که فرایند ساخت به طور ساده و با کارائی مناسب انجام گردد.

ترتیب قرار گرفتن  ماشین آلات و تجهیزات و ایستگاههای کار باید طوری باشد که مواد به صورت پیوسته، بی وقفه و در خط مستقیم از فرایند تولید بگذرند. و میزان تاخیر در طول انجام عملیات به حداقل ممکن کاهش یابد.شاید اغراق نباشد که به طور متوسط حدود 80 درصد زمانی را که مواد در کارخانه هستند.در بازرسی ها و انبارها و فقط 20 درصد آن را در جریان عملیات می گذرانند.

به طور کلی ، باید سعی شود که انواع مختلف مواد و قطعات در جریان حرکت از یک نقطه به نقطه دیگر قابل شناسایی و شمارش باشند.با سایر مواد مخلوط نگردند، و مواد اولیه، محصول نیم ساخته و محصول نهایی کیفیت مناسب را حفظ نمایند.

  کم کردن حجم انتقال مواد

انتقال مطلوب مواد اولیه،محصول نیم ساخته و محصول نهایی یکی از مسائل مهم کارخانه هاست.قرارگرفتن صحیح ماشین آلات و تجهیزات و الگوی درست جریان مواد موجب حداقل شدن انتقال مواد می گردد.

ترتیب قرار گرفتن دستگاهها و ایستگاه های کار باید چنان باشد که میزان برگشت به عقب و حمل و نقلهای مجدد به حداقل ممکن برسد.برای نمونه، اگر قرار است محصولی در جریان ساخت از قسمتهای الف،ب و پ بگذرد، برای حداقل کردن حمل و نقل باید این سه قسمت به همین ترتیب پشت سر همدیگر قرار گرفته باشند.به عبارت دیگر،ترتیب چیدن دستگاهها باید طوری باشد که محصول پس از انجام هر عمل به قسمت ارسال کارخانه نزدیکتر شود، و برای انتقال آن از وسایل مکانیکی استفاده گردد.

در چنین شرایطی،مواد اولیه و قطعات متشکله محصول در کمترین زمان از فرایند تولید می گذرند، و در نتیجه، میزان تولید افزایش یافته و هزینه تولید هر واحد کاهش می یابد.

انعطاف پذیری

هرچند که کارخانه برای تولید میزان معینی از محصول مشخصی طراحی می گردد، اما رشدو توسعه روزافزون تکنولوژی، تغییر روشهای تولید،تغییر طرح محصول،تغییر سلیقۀ مصرف کنندگان،تغییر میزان تقاضا، و به طور کلی، طرح کارخانه باید نسبت به تغییرات آینده قابلیت انعطاف و گسترش داشته باشد، در عین حال، چناچه تغییرات محتمل آتی از قبل پیش بینی شود،آنگاه انجام این تغییرات خیلی سادهتر امکان پذیر می گردد.

بالا بردن سرعت گردش مواد در جریان ساخت

کارآئی عملیات وقتی به حداکثر می رسد که مواد در حداقل زمان ممکن از فرایند تولید بگذرند.هر دقیقه ای که قطعه ای در وسیله ای  بیشتر بماند،به همان نسبت به هزینه ها اضافه خواهد شد.

 به طور کلی ، هرچه انبار کردن و تاخیر در جریان ساخت کمتر شود،زمان گردش مواد،مقدار مواد در جریان ساخت، و موجودیها کمتر می گردند، که اینها نهایتا در کاهش هزینه های تولید انعکاس می یابند.

 پائین آوردن حجم سرمایه گذاری

ترتیب مناسب دستگاهها و ایستگاه های کار می تواند باعث صرفه جویی در سرمایه گذاری گردد.برای نمونه، اگر دو قطعه مختلف به عمل واحدی احتیاج داشته باشند، ممکن است بتوان با استقرار صحیح ماشین آلات، بخشی از ظرفیت آنها را صرف تولید محصول اول و باقی را صرف محصول دوم نمود،و بدین ترتیب احتمالا تعداد دستگاههای مورد نیاز را کاهش داد.

استفادۀ بهتر از نیروی انسانی

طرح درست موجب استفاده مناسب از نیروی کار وطرح ریزی نامناسب باعث اتلاف آن میگردد.با حداقل کردن حمل و نقل دستی،قراردادن مواد در محل مناسب و قابل دسترس،کم کردن رفت وآمدهای بیهوده، نظارت درست، و هماهنگی عملیات انسان و ماشین می توان کارآیی نیروی انسانی را افزایش داد.

استفاده اقتصادی از حجم ساختمان ها

هر مترمکعب از فضای کارخانه علاوه بر سرمایه گذاری اولیه مستلزم هزینه های بهره برداری سالیانه نیز هست.بنابراین،ضروری است که همه فضاها به صورت اقتصادی استفاده شود.بنابراین،باید مقدار فضای مناسب مورد نیاز ماشین آلات و تجهیزات،مواد و افراد را معلوم نمود.در تخصیص فضاها باید متوجه بود که فضای قابل استفاده فقط به سطح کارخانه محدود نمی شود، بلکه با قراردادن مواد بر روی یکدیگر، استفاده از بالن و نیم طبقه،به کار گرفتن وسایل بالاسری انتقال مواد و نظایر آنها می توان این فضا را تا حدودی افزایش داد.

   فراهم آوردن امکانات رفاه و ایمنی کارکنان

در طرح کارخانه باید به آسایش و رفاه و ایمنی کارکنان توجه شود.منظم نبودن ایستگاه های کار و راهروها غالبا حادثه آفرین است.میزان روشنائی و تجهیزات تهویه باید کافی و مناسب باشد.گاهی فقط با چرخش 90 درجه ای یک ماشین، و تغییر جهت تابش نور، میتوان شرایط کار را بهبود بخشید.جلوگیری از رطوبت و غبار،جلوگیری از بهم ریختگی سطح کارخانه،عایق بندی و جدا نمودن دستگاهها،روش مناسب انتقال مواد،روش های درست انبارداری،تهویه و نور مناسب،دسترسی به موقع به وسایل آتش نشانی و کمکهای اولیه و راه های خروج اظراری،وجود وسایل ایمنی،همه و همه از عواملی هستند که باید با دقت کافی در طرح کارخانه منظور شوند.

با این وجود،باید دانست که معمولا نمی تئان به طور همزمان به تمم هدفهای فوق دست یافت.معمولا به بعضی کمتر و به بعضی بیشتر بها داده می شود.در عین حال، گاهی نیز ممکن است یکی از این هدفها مدنظر باشد و بخش عمده مطالعات تنها به آن هدف اختصاص یابد

منبع:طرح ریزی واحدهای صنعتی

نویسنده:جیمز م.اپل

ترجمه:اردوان آصف وزیری

تهیه و تنظیم:نیازکارخانه www.niazfactory.com