خبرگزاري آريا- يونجه، گياهي است غريب که امروزه در اذهان عمومي تنها به درد علوفه دام ميخورد، درحاليکه در گذشته استفادههاي فراوان از اين گياه پرفايده ميشده است.اين گياه که عمدتاً در آسيا کشت ميشود از اولين گياهان دارويي شناختهشده براي بشر است.
«يونجه» که در فارسي به آن «اسپست باغي»، «سپست»، «سبيس» يا «درفا»، در افغانستان «اسپيشتا» و در ترکي بدان «يونجه»، به رومي «ميديکي»، به مصري «قضب» و به عربي «رطبه» يا همان «فصفصه» گويند، گياهي است علفي، پايا و از تيره پروانهواران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا يک متر ميرسد. داراي ساقههاي بلند و برگچههاي نازک، نوکتيز و بيضي شکل. گلهايش غالباً بنفش، کوچک يا گاهي زردرنگ است و به شکل سير، ميوه «يونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل ميوه مانند لوبيا ولي کوچکتر از آن است. «يونجه» ريشهاي بسيار عميق دارد که تا 3 متر به عمق زمين نفوذ ميکند، در نتيجه ويتامينها و مواد معدني را از خاک تهيه ميکند. اين گياه از علفهاي خوب مراتع است و بهترين نوع آن سبز املس (نرم) است.
اين گياه در اکثر نقاط جهان رشد ميکند و به صورت وحشي در بعضي نواحي معتدل آسيا و شمال آفريقا ميرويد که انواع و اقسام دارد. مزاج يونجه تازه در آخر اول گرم و تر و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا 5 سال باقي ميماند.
يونجه از نظر تغذيه عمومي غذايي کامل است که چاق ميکند و آهن بسياري دارد و خوردن آن تمام اعضاي بدن را تقويت ميکند، «يونجه» در درمان ضعف عمومي، ضعف بنيه، کمخوني و اعصاب مفيد است و مغز و ستون فقرات را قوت ميبخشد. اين گياه خوراکي با خواص تغذيهاي فوقالعاده، منبع غني از ويتامينهاي B ,K ,E ,D ,A و همچنين املاح معدني نظير کلسيم، اسيدفوليک، منيزيم، پتاسيم به حساب ميآيد و البته مصرف خشک آن تأثيرگذارتر خواهد بود.
از ديگر فوايد گياه يونجه اين است که حاوي مقدار قابلتوجهي پروتئين است. علاوه بر اين ريشه گياه يونجه قابليت آن را دارد که تا عمق 18 متري زمين هم پيشروي کرده و ويتامينها و مواد معدني بيشتري را از خاک جذب کند.
بررسيهاي گذشته حاکي از آن است که مصرف گياه يونجه ميتواند در پاکسازي روده از مواد سمي موثر باشد. همچنين گياه يونجه کلسترول بد را کاهش ميدهد و در تصفيه خون نقش دارد.
مروري بر خواص يونجه
* يونجهي پخته ملين و خشک آن قابض است، تازه آن نفاخ و افزاينده شهوت است.
* مداومت در خوردن شربت يونجه چاقکننده و مولد خون صالح و ضماد کوبيده آن با عسل محلل ورم سرد و با سرکه محلل ورم گرم است.
* يونجه مدر حيض است خصوصاً چون در حمام يا بعد از آن تناول نماييد و جهت خشونت سينه و سرفه نافع است.
* خوراک آن شير و مني را زياد ميکند به خصوص تخم يونجه.
* مقدار ويتامين C آن 2 برابر «جعفري» و 4 برابر «ليموترش» است و ويتامين A آن از «شب کوري» جلوگيري ميکند.
* يونجه همچنين مقداري ويتامين D داشته و سرشار از ويتامين K است که خوردن آن از خونريزي جلوگيري ميکند و پخته آن براي رفع يبوست مفيد است.
* ضماد پخته يونجه روزي 2 بار جهت رعشه مفيد است.
ترکيبات شيميايي
ترکيبات شيميايي يونجه بر حسب آن که عمل تجزيه روي اين گياه جوان (قبل از گل دادن) يا در آغاز گل دادن و يا پس از پيدايش گل انجام گيرد تفاوت مينمايد. به طوري که در گياه جوان، مقدار پروتئينها زيادتر از آغاز گل دادن و برعکس مواد سلولزي و هيدراتهاي کربن آن کمتر است. آنزيمهاي بسياري در يونجه يافت ميشود که از آنها ميتوان به اينورتاز و پکتيناز اشاره کرد. «يونجه» شامل حدود 20 درصد پروتئين ميباشد. علاوه بر اينها حاوي هيدراتهاي کربن، دياستازها، نوعي ساپوتين با اثر عطسهآور، ستنها، دو ماده رنگي، اسيد فسفريک و ويتامينهاي مختلف است. در خاکستر آن مقدار زيادي آهک، پتاس، اسيد فسفريک، کمي منيزيم، آهن و به مقدار جزئي «آرسنيک» و «سيليس» است.
روش تهيه شربت يونجه
براي تهيه شربت يونجه 300 گرم يونجه خشک را در يک ليتر آب ميجوشانند تا نصف شود، سپس آن را با فشار صاف نموده و با 900 گرم قند يا شکر شيرين کرده روزي 200 تا 300 گرم مصرف کند.
يونجه را ميتوان دم کرده و آن را به صورت چاي نوشيد. همچنين ميتوان اين گياه را به صورت کپسول و همچون قرصهاي مولتيويتامين روزانه مصرف کرد.
ترک اعتياد با يونجه
روش پزشکان قديم ايران در معالجه اعتياد، ساختن داروهايي بود که معتاد را نسبت به خود اعتياد متنفر و حساس ميکرد و براي اين کار معمولاً از تعفن يونجه، افسنتين و چند گياه ديگر استفاده ميکردند. اخيراً داروسازان سنتي هند يونجه تازه را خرد کرده 2 ماه در الکل خيسانده و بعد يک استکان آن را با مقداري آب موقع خماري به معتاد ميخورانند و بعد دستور ميدهند که از ماده مورد اعتياد خود استفاده کند. محلول الکلي يونجه به علت داشتن ماده صابوني (ساپونين) شخص را ناراحت کرده و نسبت به ماده مورد اعتياد متنفر و بيزار ميسازد و تا مدتي زياد از آن بدش ميآيد. اين روش سابقاً در ايران براي درمان اعتياد به الکل بود، اکنون براي معالجه معتادان به ترياک و سيگار و حتي هروئين به کار رفته و نتايج عالي داده است.
خواص عرق يونجه
يونجه طبيعت معتدل دارد.لکل،
* معالج رعشه و ناراحتيهاي عصبي
* چاقکننده
* نيروبخش
* کاهش قند خون
* ضد شبکوري
* درمان نرمي استخوان
* تصفيه خون
* نرمکننده سينه
* قابض
* ازدياد شير مادران
* قاعدهآور
* موثر در ترک اعتياد
* داراي ويتامين آ و ب
روش مصرف
سه فنجان در طول روز ميل شود.
تهیه و تنظیم:نیاز کارخانه